ครบรอบปีช่วงเดือน 6 ชาวปักษ์ใต้เริ่มทำพิธีตั้งเจ้าที่สวน หรือเซ่นไหว้เจ้าที่สวนในช่วงเดือน 6 ตามปฏิทินไทย ซึ่งเป็นประเพณีที่ปฏิบัติต่อเนื่องมาตั้งแต่สมัยโบราณ เพื่อความสบายใจ และขอขมาลาโทษย่ำยีเจ้าที่เจ้าที่ ตามความเชื่อหากไม่ทำจะเจ็บไข้ได้ป่วยไม่ทราบสาเหตุ
เมื่อเวลา 09.00 น. วันที่ 15 พ.ค.65 ที่ จ.ตรัง ชาวสวนในพื้นที่ภาคใต้ หรือเกษตรกรได้มีการเริ่มทำพิธีตั้งเจ้าที่สวน หรือเซ่นไหว้เจ้าที่ของสวนยางพารา สวนปาล์มน้ำมัน และสวนอื่นๆ ที่ครอบครองเป็นเจ้าของ และทำมาหากินอยู่ เนื่อง โดยพิธีการตั้งเจ้าที่สวน จะมีการทำในทุกๆปี ในช่วงเดือน 6 ตามปฏิทินไทย และจะต้องเป็นในช่วงข้างขึ้น ข้างแรมจะไม่คอยมีการทำกัน โดยมีการเลือกทำในวันเสาร์ หรือวันอังคาร เนื่องจากเป็นวันที่ดวงแข็ง หรือเป็นวันแข็ง และจะต้องทำพิธีให้แล้วเสร็จก่อนเที่ยงวัน เพื่อแสดงความเคารพขอขมาต่อเจ้าที่ที่คอยดูแล ปกปักรักษาสวนให้ได้รับผลผลิตจากสวนอย่างเต็มที่ และเป็นประเพณีที่ทำติดต่อกันมาตั้งแต่โบราณเป็นระยะเวลานานมาแล้ว
โดยสวนยางพาราของ นายพรชัย นาคพล หรือลุงดำ อายุ 63 ปี ตั้งอยู่ในพื้นที่ หมู่ 4 ต.ท่าพญา อ.ปะเหลียน จ.ตรัง เป็นอีกสวนหนึ่งที่ได้มีการจัดทำพิธีตั้งเจ้าที่สวนเช่นเดียวกัน โดยมีนายพรชัย ซึ่งเป็นเจ้าของสวน เป็นครูหมอทำพิธีด้วยตนเอง เนื่องจากได้รับการร่ำเรียนมาจากครูบาอาจารย์ในสมัยอดีต ซึ่งมีการนำข้าวขาว ข้าวเหลือง ซึ่งมีการนำข้าวเหนียว ข้าวเจ้า ข้าวเหนียวข้าว ข้าวเหนียวเหลือง ขนมแดง ขนมขาว ขนมโค ปลาทั้งตัวทำสุกแล้ว หมากพลู และใช้เปลือกหอยมาไว้เป็นที่รองน้ำ โดยจะจัดไว้เป็น 12 ชุด ตั้งไว้บนใบตองที่คว่ำ ก่อนจะใช้ธูปปักลงบนอาหารทั้ง 12 ชุด และทางครูหมอในพิธีคือนายพรชัยฯ จะท่องบทสวดต่างๆ โดยเรียกให้เจ้าที่เจ้าทางมากินอาหารที่จัดไว้ให้ ก่อนจะทิ้งไว้ประมาณ 15 นาที แล้วจึงจะกลับมาท่องบทคาถาอีกรอบ โดยมีใจความสั้นๆว่าๆ “ปีนี้มาทำให้กินแล้ว ขาดกันแล้ว อย่ามาเที่ยวทักเที่ยวทอกัน รอบหน้าค่อยมาทำให้กินอีก” ก่อนจะใช้มีดมาตัดใบตองจำนวน 3 ครั้ง และในทุกครั้งจะพูดว่า “ขาดกันแล้วนะ” ถือว่าเป็นอันจบพิธี โดยที่อาหารทั้งหมดจะตั้งไว้ที่เดิม จะไม่มีการนำกลับไปบ้านแต่อย่างใด
นายพรชัย กล่าวต่อไปว่า ส่วนใหญ่จะมีครูหมอในการทำเจ้าที่ ตระเวนรับไปทำตามสวนต่างๆ โดยไม่รับค่าใช้จ่าย และจะไม่นำของเซ่นไหว้กลับบ้านถึงแม้เจ้าของสวนจะให้กลับก็ตาม โดยจะทำช่วงข้างขึ้น หมอตั้งเจ้าที่ในปัจจุบันนี้ก็คงจะมีไม่มากแล้ว เป็นกลุ่มคนเล็กๆที่ได้บวชพระมาแล้ว ได้ร่ำเรียน ในเรื่องของการเซ่นไหว้ แต่เมื่อก่อนจะใช้ครูหมอเป็นหลัก ซึ่งจะเป็นกึ่งพราหมณ์ ซึ่งหมอได้ล้มหายตายจากไปบ้างหากไม่ทำพิธี ทั้งนี้เป็นความเชื่อส่วนบุคคลและธรรมเนียมสืบทอดยึดถือปฏิบัติกันมาสมัยแต่บรรพบุรุษตามที่ได้พบเห็นกันอยู่ตามความเชื่อของคนชาวภาคใต้หากไม่ทำจะถูกผีอำโดนของหัวไร่ปลายนา หรือตามภาษาท้องถิ่นจะเรียกว่าถูกหัวโหดกัดกิน จะมีการเจ็บไข้ได้ป่วย บางคนเมื่อเป็นแล้วรักษาตามแพทย์แผนปัจจุบันไม่หาย แต่เมื่อไปถามหมอไสยศาสตร์จะถูกบอกว่าถูกของจากหัวไร่ปลายนา เนื่องจากไม่ได้ตั้งเจ้าที่ให้เขากินเซ่นไหว้ แต่เมื่อมาแก้หรือเซ่นไหว้ให้กินก็จะหายเป็นปกติดี โดยความเชื่อในลักษณะนี้เริ่มจะหมดลงไปแล้ว แต่ยังคงมีคนรุ่นเก่า หรือคนรุ่นใหม่ในบางกลุ่มยังคงมีการหลงเหลืออยู่ก็ไม่น้อย โดยเป็นเรื่องที่มองไม่เห็นก็ไม่ลบหลู่.
